Sinh sản vô tính là một hình thức sinh sản mà không có sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng để tạo ra con cái mới. Thay vào đó, các cá thể mới được sinh ra thông qua quá trình tái tạo hoặc phân bào của một cá thể đơn lẻ.
Dưới đây là đáp án cho câu hỏi trong chương trình Sinh học lớp 11.
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản:
A. Chỉ cần một cá thể bố hoặc mẹ.
B. Không có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.
C. Bằng giao tử cái.
D. Dó sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái.
Đáp án đúng: B
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản KHÔNG có sự kết hợp giữa giao tử đực và cái.
Giải thích đáp án
Hình thức sinh sản vô tính là gì?
Sinh sản vô tính là một hình thức sinh sản phổ biến ở động vật thủy sinh, côn trùng, vi khuẩn và thực vật.
Đây là hình thức sinh sản mà trong đó không có sự kết hợp của tế bào sinh dục. Tức là, con cái được sinh ra là giống hệt cá thể mẹ và không có đặc tính lai giữa hai cá thể.
Các hình thức sinh sản vô tính
Các hình thức sinh sản vô tính bao gồm phân bào đơn giản, phân bào không đơn giản, sinh sản bằng mầm và sinh sản bằng phân thể.
Hình thức sinh sản vô tính bao gồm nhiều phương pháp, trong đó phổ biến nhất là phân đôi tế bào. Trong phương pháp này, một tế bào sinh sản tự phân đôi thành hai tế bào con giống nhau.
Các loài vi khuẩn, tảo và một số động vật nhỏ như giun đất, côn trùng và động vật thân mềm thực hiện sinh sản vô tính bằng cách phân đôi tế bào.
Hạn chế của sinh sản vô tính
Sinh sản vô tính có ưu điểm là tạo ra số lượng lớn con cháu trong thời gian ngắn và thích nghi tốt với môi trường ổn định. Tuy nhiên, sinh sản vô tính cũng có hạn chế là tạo ra các thế hệ con cháu đồng nhất về mặt di truyền .
Điều này khiến cho quần thể sinh sản vô tính dễ bị tiêu diệt khi điều kiện sống thay đổi . Vì vậy, sinh sản vô tính không phải là phương án lý tưởng cho sự tiến hóa của các loài động vật.
Hình thức sinh sản vô tính có một số hạn chế như giảm đa dạng sinh học và tính đột biến của các con con.
Do đó, sinh sản hỗn hợp giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính thường xuyên xảy ra để tạo ra đa dạng gen và đa dạng sinh học cho các cá thể mới.
Tại sao các loài sinh vật lại sử dụng sinh sản vô tính?
Các loài sinh vật sử dụng sinh sản vô tính vì nó cung cấp nhiều lợi ích và đáp ứng được một số nhu cầu sinh tồn của chúng. Các lý do chính bao gồm:
Tăng tốc độ sinh sản: Sinh sản vô tính cho phép các sinh vật tạo ra lượng lớn con cái trong một thời gian ngắn, mà không cần đợi đến quá trình sinh sản hỗn hợp (sexual reproduction).
Đảm bảo sự đa dạng di truyền: Mặc dù sinh sản vô tính không có sự kết hợp của gen giữa các bố mẹ, tuy nhiên các đột biến tự nhiên vẫn có thể xảy ra và giúp tạo ra các đặc điểm mới và đa dạng trong quần thể sinh vật.
Thích nghi với môi trường khắc nghiệt: Sinh sản vô tính giúp các sinh vật có thể sinh sản nhanh chóng để thích nghi với môi trường thay đổi hoặc khắc nghiệt.
Tránh sự cạnh tranh: Sinh sản vô tính có thể giúp giảm sự cạnh tranh giữa các con cái trong việc tìm kiếm tài nguyên và vị trí sinh sống.
Tuy nhiên, sinh sản vô tính cũng có nhược điểm, bao gồm sự thiếu đa dạng di truyền và khả năng thích ứng môi trường kém hơn so với sinh sản hỗn hợp.
Các câu hỏi xung quanh sinh sản vô tính
Loài nào có khả năng sinh sản vô tính?
Các loài có khả năng sinh sản vô tính rất đa dạng và phổ biến trong thế giới động vật và thực vật. Một số ví dụ của sinh sản vô tính ở các loài động vật gồm côn trùng, động vật thủy sinh hay các loài hoa, cây cảnh,...
Các ưu điểm và nhược điểm của sinh sản vô tính là gì?
Cá thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn có thể tạo ra con cháu, vì vậy có lợi trong từng hợp mật độ quần thể thấp. Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về mặt di truyền . Điều này giúp duy trì các đặc tính có lợi cho sự sống và phát triển của loài. Tạo ra số lượng lớn con cháu giống nhau trong một thời gian ngắn
