Sự kiện nào dưới đây gắn liền với ngày 24 tháng 10 năm 1945?

Bản Hiến chương Liên hợp quốc là văn bản quy định các mục đích, nguyên tắc và cơ cấu của tổ chức này. Bản Hiến chương được coi là hiến pháp của Liên hợp quốc và có giá trị cao nhất trong luật quốc tế.

Bản Hiến chương Liên hợp quốc được ký kết vào ngày 26-6-1945 tại San Francisco (Mĩ) bởi đại diện của 50 nước thành viên ban đầu. Ngày 24-10 hàng năm được Liên hợp quốc xem là ngày kỷ niệm thành lập tổ chức này.

Sự kiện nào dưới đây gắn liền với ngày 24 tháng 10 năm 1945?

A. Bản Hiến chương Liên hợp quốc chính thức có hiệu lực.

B. Mĩ và Liên Xô phê chuẩn bản Hiến chương Liên hợp quốc.

C. Năm nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an thông qua bản Hiến chương.

D. Hội nghị Xan Phranxixcô (Mĩ) thông qua bản Hiến chương Liên hợp quốc.

Đáp án đúng: A

Để trả lời câu hỏi này, các em có thể xem lại phần Liên Hợp quốc trong SGK lịch sử 12, trang 6.

Ngày 24/10/1945 được cho là ngày bản Hiến chương Liên hợp quốc chính thức có hiệu lực. Đánh dấu một trang mới, một nổ lực mới cho hòa bình thế giới.

Ngày 24-10-1945, sau khi được Quốc hội các nước thành viên phê chuẩn, bản Hiến chương Liên hợp quốc chính thức có hiệu lực là một sự kiện lịch sử quan trọng đánh dấu sự ra đời của một tổ chức quốc tế mới nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

Bản Hiến chương Liên hợp quốc gồm 111 điều khoản và 19 phụ lục quy định về các nguyên tắc cơ bản, các mục tiêu và nhiệm vụ của tổ chức này, cũng như cơ cấu và hoạt động của các cơ quan thuộc Liên hợp quốc.

Bản Hiến chương Liên hợp quốc là gì?

Sự ra đời

Bản Hiến chương Liên hợp quốc là văn bản hiến pháp của Tổ chức Liên hợp quốc (LHQ), một tổ chức quốc tế liên chính phủ được thành lập vào năm 1945 với mục đích duy trì hoà bình và an ninh quốc tế, phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc, thúc đẩy sự hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa và nhân đạo và củng cố sự tôn trọng các quyền của con người và các tự do cơ bản.

Bản Hiến chương có hiệu lực từ ngày 24/10/1945 sau khi được phê chuẩn bởi 5 nước thành viên sáng lập – Trung Hoa Dân Quốc, Liên Xô (nay là Nga), Pháp, Anh và Hoa Kỳ – và phần đông các nước khác. Ngày 24/10 hàng năm được coi là Ngày LHQ để kỷ niệm sự ra đời của tổ chức này.

Những nước nào đã đồng ý ký kết Bản Hiến chương Liên hợp quốc?

Bản Hiến chương được ký kết vào ngày 26/6/1945 tại San Francisco, California (Hoa Kỳ) bởi 50 nước thành viên đầu tiên của LHQ sau Hội nghị Liên Hợp Quốc về Tổ chức Quốc tế (United Nations Conference on International Organization).

Danh sách các quốc gia bao gồm Argentina, Australia, Bỉ, Bolivia, Brazil, Canada, Chile, Trung Quốc, Colombia, Costa Rica, Cuba, Sécoslovakia (nay là Cộng hòa Séc và Slovakia), Đan Mạch, Cộng hòa Dominica, Ecuador, Ai Cập (nay là Cộng hòa Ả Rập Ai Cập), El Salvador, Ethiopia (nay là Cộng hòa Dân chủ Liên bang Ethiopia), Pháp (bao gồm cả các thuộc địa của Pháp), Hy Lạp (nay là Cộng hòa Hy Lạp), Guatemala, Haiti, Honduras, Ấn Độ, Iran (nay là Cộng hòa Hồi giáo Iran), Iraq, Lebanon, …

Nội dung hiến chương

Bản Hiến chương gồm một phần mở đầu và 19 chương với 111 điều khoản. Phần mở đầu tuyên bố những mục đích và nguyên tắc cơ bản của LHQ như duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phát triển quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc, thúc đẩy hợp tác quốc tế về kinh tế, xã hội, văn hóa và nhân đạo; cũng như khẳng định lòng mong muốn cùng sống hòa bình trên tinh thần láng giềng thân thiện.

Các chương sau đó quy định về các mục đích, nguyên tắc, tiêu chuẩn hội viên, cơ cấu tổ chức, quyền hạn và trách nhiệm của LHQ và các cơ quan trực thuộc như Hội Đồng Bảo An (Security Council), Hội Đồng Kinh Tế Xã Hội (Economic and Social Council), Tòa án Công Lý Quốc Tế (International Court of Justice) và Văn Phòng Thư Ký Trưởng (Secretariat). Cũng như các vấn đề liên quan đến hội viên, an ninh lục địa và biển khơi, trách nhiệm của LHQ trong việc duy trì hòa bình; cũng như các điều khoản về sự sắp xếp một Liên Hợp Quốc thống nhất không phân biệt chủng tộc với sự công nhận của luật pháp quốc tế.

Bản Hiến chương cũng điều chỉnh các vấn đề liên quan đến an ninh khu vực, giải trừ khí giới hóa và phi khí giới hóa, thuộc địa không tự trị, sửa đổi hiến chương và phê chuẩn hiến chương.

Bản Hiến chương được viết bằng sáu ngôn ngữ: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Trung Quốc (tiếng Hoa), tiếng Tây Ban Nha và tiếng Ả Rập. Các bản này có giá trị như nhau. Bản Hiến chương có thể được sửa đổi theo sự thỏa thuận của hai phần ba số phiếu của các thành viên LHQ trong Hội Đồng Bảo An hoặc Đại Hội Đồng.

Bản Hiến chương Liên hợp quốc thiết lập các cơ quan chính thức của Liên hợp quốc như thế nào?

Bản Hiến chương Liên hợp quốc là văn bản pháp lý quy định các mục tiêu, nguyên tắc và cơ cấu tổ chức của Liên hợp quốc.

Bản Hiến chương thiết lập sáu cơ quan chính thức của Liên hợp quốc là: Đại hội đồng, Hội đồng Bảo an, Hội đồng Kinh tế và Xã hội, Hội đồng Quản trị Vùng lãnh thổ Tự trị, Tòa án Công lý Quốc tế và Bộ Tổng thư ký. Mỗi cơ quan có chức năng và trách nhiệm riêng biệt.

Đại hội đồng

Đại hội đồng là cơ quan lập pháp và giám sát của Liên hợp quốc. Nó gồm có tất cả các thành viên của Liên hợp quốc và mỗi thành viên có một phiếu bầu. Đại hội đồng có thẩm quyền xem xét các vấn đề liên quan đến hòa bình và an ninh quốc tế, phối hợp các hoạt động giữa các cơ quan khác nhau của Liên hợp quốc, thông qua ngân sách của tổ chức, bầu ra các thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an và các thành viên khác của Hội đồng Kinh tế và Xã hội, bầu ra các thẩm phán của Tòa án Công lý Quốc tế và kiến nghị việc bổ nhiệm Bộ Tổng thư ký.

Hội đồng bảo an

Hội đồng Bảo an là cơ quan có trách nhiệm duy trì hòa bình và an ninh quốc tế. Nó gồm có 15 thành viên: năm thành viên thường trực là Trung Quốc, Pháp, Nga, Anh Quốc và Hoa Kỳ; và mười thành viên không thường trực được bầu ra từ Đại hội đồng cho một nhiệm kỳ hai năm.

Mỗi thành viên của Hội đồng Bảo an có một phiếu bầu; nhưng để thông qua một nghị quyết phải có ít nhất chín phiếu thuận; trong khi các thành viên thường trực có luật pháp veto. Hội đồng Bảo an có thẩm quyền điều tra về bất kỳ cuộc xung đột hay mối đe dọa nào gây nguy hiểm cho hòa bình; khuyến khích các bên liên quan giải quyết tranh chấp theo con đường dân sự; áp dụng các biện pháp như áp lực kinh tế hay vũ lực để buộc tuân theo ý muốn của Liên hợp quốc; thiết lập hoặc ủy nhiệm các lực lượng gìn giữ hòa bình hay điều tra; yêu cầu sự can thiệp hay giúp sức từ các tổ chức phi chính phủ hay cá nhân.

Hội đồng Kinh tế và Xã hội

Hội đồng Kinh tế và Xã hội (ECOSOC) là một trong những cơ quan quan trọng của Liên Hợp Quốc, có trách nhiệm thúc đẩy hợp tác và phát triển kinh tế-xã hội giữa các quốc gia thành viên và toàn hệ thống Liên Hợp Quốc. ECOSOC có 54 thành viên được bầu bởi Đại Hội đồng với nhiệm kỳ 3 năm, dựa trên tính đại diện của từng khu vực.

Hội đồng Kinh tế và Xã hội tổ chức một cuộc họp lớn hàng năm vào tháng 7 để thảo luận và đưa ra các kiến nghị chính sách về các vấn đề kinh tế-xã hội quốc tế. ECOSOC cũng phối hợp hoạt động của 14 ủy ban chuyên môn, 5 ủy ban khu vực và các cơ quan chức năng khác trực thuộc Liên Hợp Quốc.

Hội đồng Quản trị Vùng lãnh thổ Tự trị

Hội đồng Quản trị Vùng lãnh thổ Tự trị liên hợp quốc là một cơ quan của Liên hợp quốc được thành lập năm 1946 để giám sát các vùng lãnh thổ không có chính phủ riêng. Hội đồng Quản trị gồm 14 thành viên: năm thành viên thường trực của Hội đồng Bảo an, bốn thành viên được bầu từ các nước quản lý các vùng lãnh thổ tự trị và năm thành viên khác được bầu từ Đại hội đồng.

Hội đồng Quản trị có nhiệm vụ giúp các vùng lãnh thổ tự trị phát triển kinh tế, xã hội và chính trị để có thể đạt được sự tự quyết và sự độc lập hoặc sáp nhập vào một quốc gia khác.

Tòa án Công lý Quốc tế

Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) là cơ quan tư pháp chính của Liên hợp quốc. Tòa án có nhiệm vụ giải quyết các tranh chấp pháp lý giữa các quốc gia thành viên và cung cấp ý kiến ​​tư vấn về các câu hỏi pháp lý mà các cơ quan và tổ chức đặc biệt của Liên hợp quốc gửi đến.

Tòa án có trụ sở tại Cung điện Hòa bình ở La Hay, Hà Lan. Tòa án gồm 15 thẩm phán được bầu bởi Đại hội đồng và Hội đồng Bảo an cho mỗi nhiệm kỳ 9 năm. Tòa án hoạt động theo Hiến chương Liên hợp quốc và Thỏa thuận xây dựng Tòa án Công lý Quốc tế.

Bộ Tổng thư ký

Bộ Tổng thư ký liên hợp quốc là một bộ phận quan trọng của Hệ thống Liên hợp quốc, do Tổng thư ký liên hợp quốc lãnh đạo và có nhiều nhân viên dân sự làm việc tại các văn phòng trên toàn cầu. Bộ Tổng thư ký có trách nhiệm cung cấp các dịch vụ hậu cần, thông tin và tư vấn cho các cơ quan khác của Liên hợp quốc trong việc thực hiện các hoạt động gìn giữ hòa bình, phát triển và nhân quyền.

Bộ Tổng thư ký cũng là nguồn lực chuyên môn cho Tổng thư ký trong việc giải quyết các vấn đề an ninh và ngoại giao quốc tế. Hiện nay, Tổng thư ký liên hợp quốc là ông António Guterres, người Bồ Đào Nha, đang trong nhiệm kỳ thứ hai từ ngày 1/1/2022.